ขอกราบขอบพระคุณอาจารย์ อรอนงค์ จากเบื้องลึกหัวใจของคนเป็นแม่ ทำให้กิ่งมีกำลังต่อสู้กับอุปสรรคถึงแม้ว่ามันจะต้องใช้ความอดทนสักเพียงใด กิ่งจะทำทุกวิถีทางไม่ให้ลูกเป็นภาระของสังคมให้จงได้ ก่อนอื่นกิ่งเรียนให้อาจารย์ทราบเลยนะค๊ะกิ่งมั่นใจคะว่ากิ่งไม่เคยพูดคุยกับลูกทั้งสามคนในลักษณะที่เปรียบเทียบเลยคะ กิ่งพยายามนิ่งไม่ตำหนิหรือคุยในเชิงสั่งสอนตามที่อาจารย์แนะนำแล้วคะ พยายามถามพูดคุยว่าวันนี้ลูกโอเคไหม มีอะไรให้แม่ช่วยไหม อยากทานอะไรเป็นพิเศษไหม พูดดีทุกอย่างเลยคะ คำตอบคือหน้าบึ้งหน้างอใส่แต่ดูเหมือนจะมีปัญหากับเพื่อนมา กิ่งก็อดกลั้นความรู้สึกแล้วหาอาหารเย็นให้ทานตามหน้าที่ด้วยความเศร้าใจเหลือเกิน พรุ่งนี้เป็นวันพระก็ชวนกันไปทำบุญ ลูกยอมไปด้วยแบบไม่พอใจอย่างมาก กิ่งก็เลยบอกไปว่าถ้าลูกมีธุระก็ไม่เป็นไรนะครับ เอาไว้วันหน้าไปใหม่ก็ได้ ลูกก็บอกว่าไปก็ได้แต่กลับเร็วๆนะด้วยกิริยาที่ไม่เหมาะสมเลย ความรู้สึกของกิ่งเหมือนอยากจะกรีดร้องออกมาด้วยความอัดอั้น แต่ก็ต้องเก็บความรู้สึกไว้พร้อมตอบไปว่าไปไม่นานหรอกครับลูก กิ่งมาคิดดูว่าการที่กิ่งยอมขนาดนี้เขาจะกลายเป็นเด็กก้าวร้าวไหมค๊ะ กิ่งกลัวเหลือเกินไม่อยากให้เขาไปทำแบบนี้กับคุณครู กิ่งนอนไม่ได้เลยทำยังไงก็นอนไม่หลับมันอดคิดไม่ได้เลยจริงๆคะอาจารย์ ส่วนเรื่องเรียนคุณครูท่านยอมช่วยให้คำปรึกษาให้ลูกผ่าน ม.4 เพื่อต่อม.5ได้โดยทำงานเพิ่มเติมเพราะคุณครูบอกว่าเห็นแล้วสงสารกิ่ง แต่ดูลูกก็ไม่รู้สึกสำนึกแต่อย่างใดเลย เมื่อม.5เขาไม่สนใจอีกกิ่งควรปล่อยไปสักพักดีไหมค๊ะ หรือไม่ควรทำ ตอนนี้กิ่งคิดอะไรไม่ออกเลย ทำตัวไม่ถูก เหนื่อยใจเหลือเกินคะ ขอบพระคุณอาจารย์ อรอนงค์ อีกครั้งนะคะที่ให้ความสำคัญตอบปัญหาและให้กำลังใจกิ่ง ขอบคุณคะ 
การเป็นแม่ที่ดี ไม่ได้หมายความว่าต้องไม่ดุหรือต้องอดทนกับพฤติกรรมคำพูดและการกระทำของลูกอย่างเดียว ไม่ว่าจะรักลูกมากขนาดไหน แต่ลูกต้องรู้เส้นกั้นระหว่างพ่อแม่กับลูก เส้นขอบข่ายที่ลูกต้องไม่ข้ามล่วงเกิน นั่นคือเมื่อลูกพูดหรือแสดงกิริยาวาจาล่วงเกินไม่เคารพและทำให้พ่อแม่เสียใจ พ่อแม่ต้องบอกลูก เตือนลูกทันทีว่ากิริยาเช่นนี้ไม่ดี อย่าทำ เพราะทำให้พ่อแม่เสียใจไม่สบายใจ และเป็นบาปสำหรับลูก กาหากเรายอมปล่อยไป เขาก็จะล่วงเกินพ่อแม่เพ่ิมขึ้นเรื่อย ๆ การปรามลูกหรือเตือนสติลูกควรทำตั้งแต่เขายังเล็กเพื่อให้เด็กเร่ิมแยกแยะว่าอะไรทำได้ อะไรไม่ควรทำ ถึงวันนี้อาจจะเหมือนสายเกินไป แต่ก็ยังอยากให้คุณกิ่งพูดเตือนสติลูก โดยไม่ต้องแสดงอารมณ์โกรธไม่พอใจหรือเสียใจ พูดเรียบ ๆ ให้เข้าหูเขาบ่อย ๆ เรื่อยไป นานไปลูกจะซึมไปเอง ช่วงวัยนี่วัยรุ่นแสดงอารมณออกมามาก เพราะไม่ได้ฝึกควบคุมตนเองมาก่อน และอาจเพราะฮอโมนที่พลุ่งพล่านของเขา ไม่อยากให้คุณแม่ถือสาหรือมมีอารมณ์ร่วมโกรธเสียใจน้อยใจจะทำให้เราพลอยกลับไปเป็นวัยรุ่นไปด้วย ไม่ว่าอะรชอบไม่ชอบพยายามใจเย็น พูดอย่างเป็นเหตุเป็นผลไม่ใช้อารมณ์เข้ามาเกี่ยวข้อง และจะดีย่ิงขึ้นหากคุณก่ิงจะพยายาม จับอารมณ์ลูกให้ได้ เช่นหากเขาแสดงอารมณ์พูดไม่เพราะ ไม่พอใจแม่ โกรธแม่ คุณก่ิงก็ดึงอารมณ์เขาหรือเตือนสติเขาด้วยการพูดว่า "ลูกกำลังโกรธ ลูกไม่พอใจ ลูกไม่สบายใจ ลูกอยากให้แม่ทำเร็วกว่านี้ ลูกรีบขะไปเที่ยวกับเพื่อน...." พูดในสิ่งที่เขาแสดงและเราสะท้อนให้เขาเห็นตัวเองหรือเตือนสติเขา ทำเช่นนี้กับลูก ๆทุกคนเป็นการฝึกให้ทุกคนมีสติ เพื่อจะได้เรียนรู้ในการควบคุมตัวเองต่อไป ส่วนเรื่องว่าจะปล่อยเขาสักปีดีไหม เคยทำอย่างไรก็ทำไปเรื่อย ๆ ค่อย ๆ ช่วยเขาช่วยตัวเราให้ใจเย็นมากขึ้น นานไปก็จะปรับตัวได้บ้าง อย่าทำอะไรหักมุม เหมือนเจตนาลงโทษเขาเพราะที่ผ่านมาเราปล่อยเขาแล้วจะมาเข้มวันนี้ เด็กจะย่ิงต่อต้าน ลองไปทำดูนะ หากเราเคยแต่ยิ้มแย้มรับได้ทุกอย่าง วันนี้ก็ลองทำสีหน้าเฉยเมยไม่พอใจ ดูวิเขาแคร์เรามากน้อยแค่ไหน แต่ที่เล่าไปเขายอมไปด้วยแล้วให้กลับเร็ว แสดงว่าเขาแตร์แม่อยู่เหมือนกัน พยายามเข้าใกล้เขาให้มากขึ้นะคะลองดูแล้วคุยกันใหม่
